وقتی زیرساخت‌ها هم هدف قرار می‌گیرند
در روزگاری که جنگ دیگر فقط با گلوله و موشک معنا ندارد، سرورها و زیرساخت‌های IT نیز جزو قربانیان خاموش این نبردهای نوین شده‌اند. ایران در ماه‌های اخیر با شرایط خاص امنیتی، تهدیدهای سایبری، اختلالات گسترده برق، و ناپایداری شبکه‌ها روبه‌رو بوده؛ و این برای سرورها یعنی جنگی خاموش، اما پرهزینه و بی‌رحم.
زیرساخت‌های IT در شرایط بحران، جایی برای خطا ندارند
وقتی راکت‌ها در آسمان شهر دیده می‌شوند، یا صدای آژیرها بلند می‌شود، شاید اولین چیزی که از نظرها پنهان بماند، دیتاسنترها و سرورهایی است که همچنان باید فعال بمانند. سازمان‌ها، بیمارستان‌ها، بانک‌ها، و حتی فروشگاه‌های اینترنتی، همه نیاز دارند سرورهایشان بدون لحظه‌ای قطعی کار کنند. اما واقعیت این است که در ایران، بخش زیادی از زیرساخت‌ها برای چنین شرایطی آمادگی ندارند.
مشکلات رایج سرورهای جنگ‌زده در ایران
۱. قطع و نوسان برق
در شرایط جنگی یا ناآرامی، اولین چیزی که مختل می‌شود برق است. دیتاسنترهایی که به ژنراتور مجهز نیستند یا از UPS ضعیف استفاده می‌کنند، با اولین قطعی دچار خاموشی اجباری می‌شوند. این یعنی خطر خرابی RAID، از بین رفتن داده‌ها، و حتی سوختن هاردها.
۲. اختلال یا محدودیت اینترنت
قطع ارتباطات بین‌المللی یا داخلی به معنی از دست رفتن دسترسی به سرورها، سرویس‌ها و حتی بکاپ‌های ابری است. بسیاری از کسب‌وکارهایی که فقط به هاست‌های داخلی یا سرورهای مستقر در ایران متکی هستند، در چنین شرایطی کاملاً فلج می‌شوند.
۳. افزایش حملات سایبری
جنگ‌های سایبری در چنین برهه‌هایی شدت می‌گیرد. حملات DDoS، بدافزارها، و نفوذهای هدفمند، همه می‌توانند سرورهای سازمانی را هدف قرار دهند. اگر سیستم‌ها به‌روز نباشند یا فایروال درستی نداشته باشند، آسیب‌پذیر خواهند بود.
۴. دسترسی فیزیکی دشوار به دیتاسنترها
در شرایط بحرانی، رسیدن به اتاق سرور یا دیتاسنتر ممکن است غیرممکن یا خطرناک باشد. بنابراین سیستم‌هایی که نیاز به مداخله دستی دارند (مثل RAID rebuild دستی، یا ریست سخت‌افزاری) عملاً بلااستفاده می‌شوند.
چه باید کرد؟ راهکارهایی برای دوام آوردن در بحران
✅ استفاده از سرورهای نسل جدید با مدیریت از راه دور
سرورهایی مثل HPE DL380 G10 با قابلیت iLO پیشرفته به شما اجازه می‌دهند حتی وقتی به دیتاسنتر دسترسی ندارید، از راه دور وضعیت را بررسی و مدیریت کنید.
✅ طراحی معماری High Availability
استفاده از کلاسترهای vSphere HA یا Ceph Storage با قابلیت تحمل خطا، می‌تواند جلوی توقف سرویس را حتی در صورت از کار افتادن یک نود یا دیسک بگیرد.
✅ راه‌اندازی بکاپ در محل دیگر (Offsite Backup)
در شرایط جنگی یا ناامنی منطقه‌ای، بکاپ‌گیری فقط روی همان سرور یا اتاق‌سرور اشتباه بزرگی است. استفاده از بکاپ آفلاین یا در شهر دیگر (در صورت امکان حتی خارج از کشور) الزامی است.
✅ داشتن UPS مناسب با باتری سالم
خرید یک UPS ارزان و بی‌کیفیت، فقط یک توهم امنیت است. باتری‌های UPS باید مرتب تست و تعویض شوند. همچنین پیشنهاد می‌شود برای سرورهایی که در مناطق حساس قرار دارند، از ژنراتور گازسوز استفاده شود.
✅ مستندسازی و آموزش بحران برای تیم IT
خیلی از قطعی‌های طولانی، نه به‌خاطر حمله فیزیکی یا سایبری، بلکه به‌خاطر نداشتن برنامه مشخص در زمان بحران اتفاق می‌افتد. باید برای سناریوهای مختلف آماده بود؛ از قطع اینترنت گرفته تا آتش‌سوزی در رک سرور.
آیا سرورهای شما هم جنگ‌زده‌اند؟
شاید سرورهای ما گلوله نخورند، اما وقتی بدون پشتیبان‌گیری، بدون UPS، با RAID خراب و بدون مانیتورینگ کار می‌کنند، عملاً در شرایط جنگی هستند. اگر الان برای این مشکلات آماده نشویم، در لحظه‌ای که به این سرورها بیشتر از همیشه نیاز داریم، ما را تنها می‌گذارند.
📌 اگر نیاز به مشاوره در خصوص ارتقاء سرورهای قدیمی، تعویض تجهیزات حساس یا طراحی زیرساخت پایدار برای شرایط بحرانی دارید، تیم ServerSwitch.ir در کنار شماست. ما در روزهای آرام آماده می‌شویم، تا در طوفان دوام بیاوریم.
