در محیط‌های کاری و دیتاسنترهایی که تهویه مناسب ندارند یا در مناطق پرگرد و غبار قرار دارند، گردگیری منظم سرورها به‌خصوص در مدل‌های پرکاربردی مثل HPE DL380 G9 یا DL360 G10، امری حیاتی برای حفظ سلامت سخت‌افزار است. استفاده از بلوور (Blower) یکی از روش‌های رایج و نسبتاً ایمن برای زدودن گرد و غبار از قطعات داخلی سرور است. اما این کار باید با رعایت اصول فنی خاصی انجام شود تا به قطعات آسیب نرسد.
در این مقاله، نحوه‌ی صحیح استفاده از بلوور برای تمیز کردن سرورها را به‌صورت گام‌به‌گام آموزش می‌دهیم.
چرا گردگیری سرور اهمیت دارد؟
گرد و خاک انباشته‌شده در داخل سرور می‌تواند موجب:
افزایش دمای قطعات مانند CPU، کارت RAID و فن‌ها شود.
کاهش عمر مفید قطعات به‌ویژه فن‌ها و هاردها.
افزایش احتمال خرابی یا از کار افتادن ناگهانی سرور.
کاهش بازدهی خنک‌کننده‌ها و ایر فلو داخل سرور.
بنابراین، گردگیری دوره‌ای به‌خصوص در فصل‌هایی مانند بهار یا تابستان، زمانی که میزان گرد و غبار بیشتر است، بسیار توصیه می‌شود.
تجهیزات مورد نیاز
قبل از شروع گردگیری سرور، بهتر است تجهیزات زیر را آماده کنید:
بلوور با توان مناسب (برقی یا بادی) با نازل باریک
ماسک تنفسی (جهت جلوگیری از استنشاق گرد و خاک)
عینک ایمنی
دستکش ضدالکتریسیته ساکن (ESD)
فرش یا زیرانداز ضدالکتریسیته ساکن
جاروبرقی صنعتی یا هواکش برای تهویه محیط
قلم‌مو ضد ESD برای بخش‌هایی که با بلوور پاک نمی‌شوند
مراحل گردگیری سرور با بلوور
۱. خاموش کردن کامل سرور
قبل از هر چیزی، سرور را به‌طور کامل خاموش کرده و از برق جدا کنید. سپس کابل‌های شبکه، برق، و سایر اتصالات را نیز جدا کنید.
نکته: هیچ‌گاه روی سرور روشن یا حتی در حالت Sleep اقدام به گردگیری نکنید.
۲. انتقال سرور به فضای مناسب
گردگیری بهتر است در فضای باز یا محیطی با تهویه مناسب انجام شود. هرگز این کار را درون رک یا اتاق سرور فعال انجام ندهید، زیرا گرد و غبار معلق در فضا ممکن است وارد سایر تجهیزات شود.
۳. باز کردن درب سرور و دسترسی به قطعات داخلی
با دقت درب سرور را باز کنید. بسته به مدل سرور (مثلاً HPE DL380 یا DL360)، ممکن است برخی قطعات مانند Fan Cage و Air Baffle و پاور ها نیاز به باز شدن داشته باشند.
۴. تنظیم قدرت و زاویه بلوور
بلوفر را روی قدرت متوسط یا پایین تنظیم کنید. استفاده از فشار زیاد هوا ممکن است باعث جابه‌جایی یا آسیب به قطعات ظریفی مثل فن‌ها، کابل‌ها یا خازن‌های روی مادربرد شود.
زاویه جریان هوا باید به‌گونه‌ای باشد که گرد و غبار را به بیرون هدایت کند، نه اینکه به داخل قطعات رانده شود.
۵. شروع گردگیری از فن‌ها
فن‌ها معمولاً بیشترین گرد و خاک را جذب می‌کنند. هنگام گردگیری فن‌ها:
با یک دست فن را ثابت نگه دارید تا با فشار هوا به سرعت نچرخد، چون این چرخش ناگهانی ممکن است باعث آسیب به بلبرینگ فن شود.
سپس با بلوور از فاصله حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری گرد و غبار را بزدایید.
۶. گردگیری سایر قطعات
به ترتیب گردگیری کنید:
هیت‌سینک پردازنده‌ها (بدون تماس مستقیم)
کارت RAID یا HBA
اسلات‌های RAM
پاور سرور (در صورتی که ماژولار است، آن را خارج کرده و جداگانه گردگیری کنید)
اسلات‌های PCIe و کارت شبکه
کف سرور و بخش‌های داخلی
۷. استفاده از قلم‌مو برای نقاط حساس
برای نقاطی مانند شیارهای RAM یا گوشه‌های باریک مادربرد، از قلم‌مو ضد الکتریسیته استفاده کنید. هرگز با دست یا ابزار فلزی گرد و خاک را نزنید.
۸. بستن سرور و تست نهایی
پس از پایان کار:
قطعاتی که جدا کرده‌اید را به‌درستی نصب کنید.
درب سرور را ببندید.
سرور را به رک بازگردانده و کابل‌ها را وصل کنید.
سرور را روشن کرده و بررسی کنید که همه فن‌ها، چراغ‌ها و پورت‌ها به‌درستی کار می‌کنند.
نکات مهم ایمنی
هرگز از کمپرسورهای صنعتی پرقدرت بدون کنترل فشار استفاده نکنید.
هرگز از آب یا اسپری تمیزکننده برای داخل سرور استفاده نکنید.
از بلوورهای دارای فیلتر گرد و غبار خروجی استفاده کنید تا گرد و خاک پخش نشود.
در محیط‌هایی که دستگاه‌های فعال دیگر حضور دارند، گردگیری را در خارج از اتاق انجام دهید.
هر چند وقت یک‌بار باید سرور را گردگیری کرد؟
بسته به شرایط محیطی:
در دیتاسنترهای استاندارد: هر ۶ ماه یک‌بار
در اتاق‌های غیرایزوله یا پرگرد و غبار: هر ۳ ماه یک‌بار
در محیط‌های صنعتی یا کارگاهی: هر ۱ تا ۲ ماه یک‌بار
گردگیری اصولی سرور با استفاده از بلوور، یکی از ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین اقدامات در نگهداری و افزایش طول عمر سرورهاست. با رعایت موارد فنی و ایمنی ذکر شده در این مقاله، می‌توان بدون نیاز به تجهیزات گران‌قیمت، از بروز مشکلاتی نظیر افزایش دما، کاهش عملکرد یا خرابی زودهنگام قطعات جلوگیری کرد.
اگر به دنبال خرید یا ارتقای سرورهای خود هستید یا نیاز به مشاوره جهت نگهداری حرفه‌ای تجهیزات دارید، وب‌سایت ServerSwitch.ir با تجربه در زمینه تجهیزات HPE و Cisco آماده ارائه خدمات به شماست.
